0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Arap dünyasında Umman ve Kuveyt’le birlikte istikrarlı dış siyaseti ve arabulucu rolüyle yer edinen Cezayir, kasım ayında, mesken sahipliği yapacağı Arap Birliği Tepesi’nde, üye ülke önderleri ortasındaki fikir ayrılıklarını sonlandırmayı hedefliyor.

Kovid-19 salgını nedeniyle 2 yıl gerçekleştirilemeyen Arap Birliği’nin 31. doruğu, 1-2 Kasım tarihlerinde Cezayir’de düzenlenecek.

Rusya-Ukrayna savaşının global çapta yarattığı tasanın Arap dünyasına yansımalarını ve birlik ülkelerinde yaşanan savaş ve krizleri her fırsatta lisana getiren Cezayir, mesken sahipliği yapacağı bu tepenin, evvelkilerin bir tekrarı olmaması için büyük bir uğraş sarf ediyor.

Zirve öncesinde Körfez’den Irak’a, Suriye’den Libya’ya kadar diplomasi trafiği yürüten Cezayir, son olarak Filistinli kümeler ortasında yıllardır yaşanan bölünmüşlüğün sona erdiği tesirli bir uzlaşı toplantıları dizisine de konut sahipliği yaptı.

Öte yandan 2011’den beri üyeliği askıya alınan Suriye’nin Arap Birliği’ne dönmesi noktasında efor ortaya koyan Cezayir, Libya ve Yemen’deki krizlerin son bulması için de bir diplomasi yürütüyor.

Geçen hafta bu ülkeye resmi bir ziyaret gerçekleştiren Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt da Cezayir’in kasım ayında konut sahipliği yapacağı tepesinin, bağlı ülkelerin gerçek manada saflarını birleştireceği bir tepe olacağını söylemişti.

“Katılım ve zamanlama doruğun ehemmiyetini artırıyor”

Cezayir Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLN) Milletvekili Ali Ribbic, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Arap Birliği Doruğu’nun devlet lideri ve hükümdarlar seviyesinde beklenen iştirak ve zamanlaması açısından kıymetinin arttığını vurgulayarak, “Çok hassas bir süreçten geçiyoruz. Global çapta yaşanan gelişmeler ile Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle yaşanan besin ve güç krizinin Arap bölgesine yansımaları bu tepeyi çok değerli kılıyor.” dedi.

Arap dünyasındaki savaş ve çatışmalara dikkati çeken Ribbic, “Arap dünyası çok kanlı bir süreçten geçti, işte Suriye, Libya, Irak, Yemen ve Lübnan. Artık tüm bu yaşanan krizlere tahlil bulunması yahut en azından tahlil bulunması için düşünülmesi gerekiyor.” sözlerini kullandı.

Cezayir’in himayesinde Filistinli kümeler ortasında varılan uzlaşmanın da bu tepeye başka bir değer katacağını belirten Ribbic, mevcut durumda Filistin sıkıntısının çok net bir halde “ötekileştirildiğini ve gündemden düşürüldüğünü” söyledi.

Arap halklarının bu birlikten beklentileri ve bağladıkları umutların her zamankinden daha fazla olduğunu anlatan Ribbic, “Mesela ortak ekonomik pazar, adeta yok kararındadır, öbür taraftan Arap Birliği’nin tüzüğünde yer alan ‘ortak savunma’ unsuru de hiçbir vakit aktifleştirilmemiştir. Bu nedenle birliğin üyeleri olan birçok Arap ülkesi savunma gerekçesiyle farklı ülkelerin şemsiyesi altına girmeye çalışmıştır. Hatta birçok ülke de kendi ortalarında kanlı savaşlara girişmişlerdir. Irak’ın Kuveyt’e saldırısı, Libya, Suriye, Yemen ve Irak’ta yaşanan savaşlar… Tüm bu gelişmeler nedeniyle Arap halkları bu birliğe bağladıkları umutlarını kaybetmiştir.” değerlendirmesinde bulundu.

Arapların, geleceğe dair güçlü bir ortak “Arap projesi” ortaya koyamayan bu birliğe dair umutlarının suya düştüğünü vurgulayan Ribbic, “Bana nazaran, Arap başkanları, öncelikle bu bölge halklarının umutlarını yeşertmeleri gerekiyor. Şahlanışın tüm ögeleri bu bölgede mevcutt. Tüm bu imkanlar seferber edilerek, tarım, sanayi ve teknoloji alanında ülkü bir birlik yaratılabilir. Doğal birinci evvel bu rüyayı gerçekleştirecek güçlü bir siyasi iradeye gereksinim vardır.” sözlerini kullandı.

“Cezayir fikir ayrılıklarını sonlandırmak istiyor”

Ribbic, Arap başkanlarının ortalarındaki “görünmez duvarları” kaldırarak kendi halklarını ilgilendiren bahisleri açık bir formda tartışmalarının beklendiğini belirterek, “Çok fazla ihtilaf noktaları kelam konusu. Bu doruktan, Arap önderlerinin güçlü bir siyasi irade ortaya koyarak, vaat ve hayallerden uzak, problemlere gerçekçi tahliller sunmaları bekleniyor. Bu tepeden, Siyonist rejimin tekebbürünü sonlandırmak için Filistinlilerin Cezayir’in himayesinde vardıkları uzlaşının desteklenmesi bekleniyor.” dedi.

Arap ülkeleri ortasındaki ihtilaf noktalarının çok derin ve tarihi olduğuna dikkati çeken Ribbic, “Bu meselelerin bir gecede sonlanması beklenmiyor. Lakin bu tepede en azından bu meselelere son verecek bir yol haritasının belirlenmesini istiyoruz.” diye konuştu.

Cezayir’in fikir ayrılıklarını sona erdirmek için önemli rol üstlenmeye hazır olduğunu belirten Ribbic, şunları söyledi:

“Cezayir bu dorukta, Arap başkanları ortasında fikir ayrılıklarını aza indirgeyecek bir arabuluculuk rolü üstlenmek istiyor. Cezayir’den Arap-Arap uyuşmazlığının tahlilinde, arabuluculuk konusunda sahip olduğu güçlü diplomasisini ortaya konması bekleniyor.

Bana nazaran, bu tepe bilhassa zamanlama açısından tarihi bir fırsattır ve güzel kıymetlendirilmesi gerekiyor. Bugün yaşanan gelişmeler, değişen istikrarlar, doğu-batı çekişmesi, Rusya ve Batı uyuşmazlığı. Münasebetiyle yarının haritasının nasıl olacağını bilmiyoruz. İşte tam bu noktada, tüm bu değişkenlere dair Arapların rolünün niteliği çok kıymet arz ediyor.”

“Arap ülkelerinin fikir alışverişinde bulunduğu bir çatı kuruluş”

Cezayir Üniversitesi Siyasal Bilgiler ve Milletlerarası Bağlantılar Kısmı Öğretim Üyesi Tevfik Bukaida, doruğun kıymetine değinerek, “Küresel ve bölgesel değişimlerin yaşandığı, krizlerin patlak verdiği ve Arap ülkelerinin tıpkı bahislerde tarihte hiç yaşanmadığı kadar fikir ayrılıklarına düştüğü bir periyotta Arap Birliği’nin toplanması çok büyük bir mana tabir ediyor.” değerlendirmesinde bulundu.

Bukaida, “Bu tepe haddizatında, her ne kadar net bir projesi ve bir tesiri olmasa da Arapların hala Arap Birliği’ni fikir alışverişinde bulunabilecekleri bir çatı kuruluş olarak gördüklerini ortaya koyuyor.” dedi.

Cezayir’in Filistin sorununun tepede ehemmiyetle ele alınmasını istediğini belirten Bukaida, lakin Cezayir’in Suriye’nin Arap Birliği’ne dönmesi konusunda tarafları ikna etmekte ortaya koyduğu gayretlerin başarısızlıkla sonuçlandığını kaydetti.

Arap halklarının karşı karşıya kaldığı düşman tarifinin netleştirilmemiş olması nedeniyle Arap ülkeleri ortasında fikir ayrılığının yaşandığını lisana getiren Bukaida, “Bazıları İran’ı, kimileri Rusya’yı, kimileri ise İsrail’i en büyük tehlike olarak görüyor. İşte bu fikir ayrılıkları da Arap ülkelerinin ortak hareket edememesinin temelini oluşturuyor.” diye konuştu.

Bukaida, son süreçte İsrail ile atılan olağanlaşma adımları da Arap Birliği’ni diriltme noktasında ortaya konan eforları yok ettiğini vurgulayarak, “Her ne kadar ortak Arap projesinin tekrar tesis edilmesi için birçok teşebbüs olsa da başta Libya, Suriye, Yemen’de yaşanan krizler ile Mısır ve Fas’ta yaşanan ekonomik sorunlar ve ülke önderlerinin Arap halklarını ilgilendiren mevzulara ait farklı fikir ayrılıkları tüm bu teşebbüsleri de başarısızlığa uğratmıştır.” değerlendirmesinde bulundu.