0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Maruf BUZCUGİL Hüseyin GÖKÇE/ANKARA

Rusya Federasyonu Büyükelçisi Erkhov, Avrupalı tüketicilerin ucuz Rus gazından vazgeçemeyeceğini belirtti. Türk iş beşerlerine da seslenen Erkhov, “Batı jeopolitik emellerinin bedelini cebinizden alacak” dedi. Büyükelçi, tahıl koridoru muahedesinde Rusya’ya verilen kelamların tam olarak yerine getirilmediğini belirtti. Rusya Federasyonu Büyükelçisi Aleksei V. Erkhov, DÜNYA’nın sorularını yanıtladı. Tahil Koridoru’ndan Ukrayna’nın daha fazla yararlandığını, Rus eserlerinin hala Avrupa’ya sevk edilmediğini kaydeden Büyükelçi, gelişmelerin gelecekte besin güvenliğini tehdit edebileceğini aktardı. Erkhov, Rus gazına yönelik indirim talebiyle ilgili sorumuzu ise, Gazprom ve Botaş ortasındaki ticari bir husus olduğunu belirterek yanıtlamadı.

■ Gerginliğin devam etmesi halinde, tedarik süreci nasıl etkilenecek?

Çok ihtiyatlı bir terim kullanmışsınız: “gerginliğin devam etmesi”. Olup bitenleri biz “özel askeri harekat” olarak isimlendiriyoruz, Türkiye hükümeti ve öbürleri ise savaş diyorlar. Savaş, her vakit insanlara besinin, birinci muhtaçlıklar eserlerinin ve en kıymetlilerden biri olan gücün temin edilmesini berbat bir biçimde etkiliyor. Bunun yanında, savaşa direkt katılmayanlara da tahribat, açlık ve mahrumiyet getiriyor. Güç güvenliğinin sağlanması için gereken boru çizgileri patlatılırken, üstüne bir de bu boru sınırının ve içindeki gazın sahibini suçlamaya çalışırlarken güç güvenliği hakikaten kelam konusu olabilir mi?

Bu ortada, tercihini yaptırım kısıtlamalarından yana yapan ve bunlardan şahsen kendi sorumlu olacak olan Avrupa’ya “tedarik” konusunda kaygı duymanız da değişik. Asya, Afrika ve Latin Amerika ne durumda? Mesela, lisanlara destan “tahıl anlaşmasının” gerçekleştirilmesi çerçevesinde en muhtaç Afrika ülkelerinin (Somali, Etiyopya, Yemen ve Sudan) Ukrayna’dan gönderilen kargolardan aldığı hisse ise %3.

Genel olarak da, bence sualiniz, burada, Türkiye’de ve Türkiye’nin yardımıyla akdedilen “tahıl anlaşmasının” ehemmiyetinin göstergesidir. Lakin bu muahedenin uygulanmasından Rusya’nın mutlu olup olmadığını bana sorarsanız, ben tümüyle olumlu bir yanıt veremem. Bu yılın 22 Temmuz tarihinde İstanbul’da akdedilen mutabakatların konusu, yalnızca Ukrayna besin materyallerinin nakliyesi değil, tıpkı vakitte Rusya’dan tarım eserlerinin ve gübrelerin ihracatının normalleştirilmesidir.

“Tedariklerimizin kolaylaştırılmasında verilen kelamlar yerine getirilmedi”

Ukrayna’yla ilgili kısmın uygulanma durumu düzgün üzere. Ukrayna limanlarından 8,5 milyon ton tahıl çıkmıştır. Rusya’dan ihracat konusunda ise önemli değişiklikler şimdi görülmüyor. Alışılmış ki, biz kendi imkanlarımızla, klâsik olarak bizden büyük ölçüde tahıl satın alan Türkiye de dahil memleketler arası piyasaya birtakım eserleri tedarik ediyoruz. Ancak tedariklerimizin kolaylaştırılması konusunda bize verilen kelamların yerine getirildiğini görmüyoruz. Bu dalda ana finans kuruluşu olan

“Rosselhozbank”ın SWIFT sisteminden ihraç edildiği şartlarda teslim edilen malların ödemelerini alamıyoruz. Avrupa ülkeleri üzerinden Rus gübrelerinin ihracatı önündeki mahzurlar kalkmamıştır. Rus gemileri için Avrupa limanlarına erişim kapalıdır. Yüklerimize ve taşıyıcıların sorumluluğuna ait sigorta yapılmamasıyla ilgili sorun devam etmektedir. Bu ortada tüm bunlar besin güvenliğini olumsuz bir biçimde etkileme potansiyeline sahiptir.

“Rusya artık sivil gemilerin güvenliğini garanti edemez”

Şimdi durum, işleyen tahıl koridoru etrafında tırmandı. Kiev rejiminin 29 Ekim’de İngiliz uzmanların iştirakiyle tahıl koridoru’nun güvenliğini sağlamakla misyonlu Rus gemilerine yönelik gerçekleştirdiği terör saldırısından ötürü Rusya, Karadeniz Girişimi’ne katılan sivil kuru yük gemilerinin güvenliğini artık garanti edemez ve bu nedenle Cumartesi günü bu uygulamayı askıya almak zorunda kalmıştır.

“Tüketiciler ucuz Rus gazından vazgeçemeyecekler”

■ Avrupa Birliği’nin ve Birlik dışı birtakım ülkelerin Rusya’dan gaz alımını en aza indirme, mümkünse sonlandırma tarafında siyaset beyanları oldu. Ortauzun vadede, Rusya tarafı bu kararlardan geri dönüş olacağını varsaymakta mıdır?

Size nazaran orta-uzun vadede gaz ve petrol piyasasında Rusya-Avrupa ve başka ülkelerin durumu ne olur? Sualiniz en az doktora tezi kadar geniş yanıt gerektirir. Ama bunu da bana değil, şu anda varsayımlar yapmaya çalışan petrol ve doğalgaz bölümünün eksperlerine sormak gerekir. Mesela, bizim saygıdeğer meslektaşımız, Milletlerarası Güç Ajansı Lideri Fatih Birol’a. Geçenlerde yaptığı çok manalı bir açıklamaya nazaran, “dünyanın Rus petrolüne muhtaçlığı var”. Şunu da söyleyeyim, “Rusya’dan gazın alımlarının durdurulması” sloganı, bir efsaneye dönüşmüş. Tüketicilerin ucuz Rus gazından vazgeçemeyecekleri ortaya çıktı. Piyasa, piyasadır. Gelecekte ne olacak görürüz. Avrupa devletlerinin hükümetleri büsbütün yanılgılı ve şahsen kendileri için ziyanlı yaptırım siyasetinden vazgeçmek isterlerse, onlar için daha yeterli olur. İstemezlerse, o ülkelerdeki seçmenler bunun için yüksek bir bedel ödeyecekler ve eminim ki, bu durumdan gerçek çıkarımlar yapma imkanı elde edecekler. Dünya güç piyasasında Rusya vardı, var ve hem orta hem de uzun vadede var olacaktır.

“Marx’ın dediği üzere iş insanları kâr etmeye odaklanır”

■ Rusya’nın kimi tarım eserleri dahil olmak üzere ihracat yasağı getirdiği eserlerle ilgili kıymetli bir ticari partneri olan Türkiye’ye esneklik sağlanabilir mi? Yani öbür ülkelerin alamadığı eserleri Türkiye de mi alamayacak? Rusya, kimsenin kendisiyle kârlı ticaret muahedeleri yapmasını yasaklamıyor, tam bilakis, onları teşvik ediyor. Gelin ve bizde bulunan şeyleri satın alın. Gelin ve muhtaçlığımız olan şeyleri bize satın. Bize karşı ‘boğucu’ olduğunu düşünmek istedikleri yaptırımları uygulamaya çalışan, bizimle yaptığınız ticaret de dahil olmak üzere ticareti kısıtlamayı çabalayan ABD ve AB’dir. Rusya ile ticaret yapmanın gerekli olup olmadığına siz kendi karar verin artık. Karar verdiyseniz, gelin anlaşalım. Karl Marx’ın belirttiği üzere iş insanları kâr elde etmeye odaklanır. Kâr olacaksa, mutabakatlar da olacak demektir. Birilerinin güzeline gitmeyen alanlarda bile. ‘Ayrıcalıklarla’ alakalı soru bana biraz kurnazca geliyor. Her mutabakat tarafların isteğinin sonucudur. Şayet hem satıcı hem de alıcı için fiyat uygunsa, mutabakat yapılır. Uygun değilse yahut bir şeylerden korkuyorsanız, imza atmazsınız. Bu cins mevzuları istişare ederken her vakit aklıma 20. yüzyılın tanınmış Amerikan iş adamı, ‘Occidental Petroleum’ petrol şirketinin kurucusu Armand Hammer geliyor. İhtilalden sonra Rusya’ya birinci giden, Lenin ile birinci tanışan, öbür kimsenin devrimcilere satmak istemediği ilaç ve öteki temel malların teslimatı için birinci kontrat imzalayan kişi oldu. Ve bunun sayesinde bir servet elde etti. 1969 Libya ihtilalinden sonra bu ülkeye giden ve bu ülke idaresi ile temas kuran birinci kişi oldu ve yeni bir servet elde etti. Kendisi çok öğretici anılar bıraktı, herkesin okumasını tavsiye ederim. Hakikaten, bir Rus atasözünde dendiği üzere ‘Cesaret muvaffakiyet getirir’. Bütün bunlar gelecekte besin güvenliğine olumsuz bir halde etki edebilir.

Rusya Federasyonu Büyükelçisi Aleksei V. Erkhov, DÜNYA Ankara Temsilcisi Maruf Buzcugil ve Haber Müdürü Hüseyin Gökçe’nin gündeme ait sorularını yanıtladı.

“TAHIL ÜRETİMİMİZ 116 MİLYON TONDAN 148 MİLYON TONA ÇIKTI”

■ Gerginliğin Rusya’nın bu yılki ziraî üretimine tesiri oluyor mu?

Özel askeri harekat, tarım dalımızı etkilemedi. Her şey bu yılki tahıl hasadında rekor olacağını gösteriyor. Basında çıkan haberlere nazaran, 20 Ekim datalarına nazaran 148 milyon ton tahıl hasat edildi (önceki yıl – 116 ton). Buna bağlı olarak ihracat potansiyelimiz değerli ölçüde artıyor. Rusya, milletlerarası besin güvenliğinin sağlanmasına eskisinden çok daha tesirli formda katkıda bulunmaya hazır olacaktır.

“RUSYA AKSİSİ YAPTIRIMLARA KATILANLARIN ZİYANLARI TAZMİN EDİLMEDİ”

■ Türkiye’nin de Rusya’ya ambargo uygulaması konusunda AB ve ABD’den gelebilecek muhtemel taleplere Rusya’nın hali ne olur? Neden “olası”?

Bu talepler, anladığım kadarıyla, ağır şantaj dahil hiçbir usulü kullanmaktan çekinmeden, Türkiye’nin bize uygulanan yaptırımlara katılmasını sağlamaya çalışanlar tarafından çoktan ileri sürülmüştür. Türk iş dünyası ve derneklerinin Batılı ortaklardan aldığı mektupları, telefonları bu formda yorumlayabilirim. Rusya bu cins aksiyonları onaylamıyor, kimse bu tıp prosedürleri sevmiyor. Fakat elbette karar bize ilişkin değil, buna Türkiye, hükümeti, iş insanları ve halkı karar verecek.

“MİR İLE İLGİLİ KARARLA TÜRK TÜCCARLARI CEZALANDIRILDI”

Sadece şunu hatırlatabilirim; şimdi kimse Rusya tersi yaptırımlara katılanların, uğradığı ziyanı tazmin etmedi ve tazmin etme niyetinde de değil. Sevgili Türk teşebbüsçüler, Batı jeopolitik emellerinin bedelini cebinizden alacak. Tıpkı Mir kartlarının kullanımına son verilmesinde olduğu üzere. Aslında böylelikle, otellerde deri ve kürk satan yahut ödeme yapamayan Rus turistleri dükkanlarına çeken Türk tüccarları cezalandırılmış oldu. O yüzden kendiniz düşününüz. Hepimiz yetişkiniz, herkes her şeyi anlıyor.

■ Türkiye ile Rusya ortasındaki ticaretin Ruble ve TL üzerinden yapılması konusunda daha evvel varılan mutabakat, daha ileri noktada hayata geçirilebilir mi?

Eminim ki, “geçirilebilir” değil, “geçirilmelidir”. Üçüncü ülkelerin para ünitelerinin ikili ticari faaliyetlere pürüz oluyorsa, demek ki, diğer araçlarla çalışma konusunda düşünmemiz gerekiyor. Gerçekten hem Türkiye’de hem Rusya’da bunu çok başarılı bir biçimde yapanlar var. Elbet bu, dünya ticaretinin geleceğidir. -Rusya’da iş yapan Türk şirketlerinin, devam eden projelerinin geleceği hakkında ne söyleyebilirsiniz? Bunların ödemelerinde rastgele bir sorun yaşanıyor mu? Yeterli bir soru. Bence bunu kelam konusu şirketlerin kendilerine sormak gerekir. Rus tarafına gelince, biz uzun yıllardır süren işbirliğimizin sonuçlarından son derece mutluyuz ve bu işbirliğini devam ettirmekte kararlıyız. Olağan ki, Türk ortaklarımızın hazır olacağı çerçeveler ve hacimler dahilinde.

■ Rusya’nın Türkiye’de Avrupa’ya gaz sevkiyatı için bir merkez kurma önerisi ile ilgili ne söyleyeceksiniz?

Anladığım kadarıyla, şu anda ülkelerimiz bu sıkıntıyı uzman düzeyinde ele alıyor. Olağan ki burada ayrıntılar çok kıymetli. Mutabakatlara varılır varılmaz bilgi sahibi olacağız.

■ Türkiye değerli ölçüde Rus gazını satın alıyor. Bilhassa kısa vadede (2022-2023 kışı için) gaz tedarikinde ekonomik, politik yahut diğer taraftan bir risk kelam konusu mudur, bu periyotta Rus tarafı Türkiye’nin talebi kadar gaz sevk etmekte rastgele bir risk görmekte midir?

Ülkenizin sorumlu temsilcilerinin bana tekraren söylediği üzere, Türkiye, Rusya’yı her vakit emniyetli gaz tedarikçisi olarak gördü ve bu güvenirliğin bedelini bildi. Türkiye’ye karşı üstlendiğimiz yükümlülükleri her vakit yerine getirdik. Bu prensipli tavrı sergilemeye devam edeceğimizden kuşku duymak için bir neden yok.