0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Barış ERKAYA / BORSA ANALİZ

Borsa İstanbul’da pay senetleri süreç gören yüzlerce şirket var. Her yeni halka arzla bu sayı daha da artıyor. Ama gelecek vaat eden her şirketi borsada görmek maalesef mümkün değil. Gelişen işletmelerin de pay senetlerinin borsada süreç görmesi her ne kadar teşvik ediliyor olsa da birçok şirketin muhakkak bir karlılık yapısına ulaşmadan Borsa İstanbul’da halka arz edilmesi hem şirketlerin değerlemesinin düşük kalabilmesi mümkünlüğü hem de sermaye yapısına yönelik belirlenen gelecek stratejileri açısından çok kolay değil. Bilhassa de kelam konusu olan şirketlerin faaliyette bulunduğu bölümlerin yapısı gereği yeni gelişen bölümler olması, münasebetiyle karlılıktan evvel büyüme ve yatırıma odaklanıyor olması nedeniyle yatırımcılar tarafından hakikat kıymetlendirilmesi kolay olmuyor. Bu da büyük fırsatlar kovalayan, bir şirkete en ucuzken yatırım yapmak isteyen yatırımcılar açısından da, yatırımın finanse edecek kaynak bulma zaruriliği bulunan şirketler açısından da handikaplar ortaya koyabiliyor. İşte bu durum son periyotta bilhassa bu çeşitten yatırımları finanse etmek için yeni yatırım platformlarının yükselişine yol açtı. Bu yalnızca Türkiye’de değil tüm dünyada da bu türlü. Risk sermayesi yatırımlarının yeni ve gelecek vaat eden dallardan şirketlerle, teşebbüslerle buluştuğu bu pazarlar yakın geçmişte artık ferdî yatırımcıları içine alan fon bulma platformlarını beraberinde getirdi. Ancak elbette her şirketin hem finansallarına hakim olmak, her bir yatırımcının yatırım yapacağı şirketlerin girişimcileriyle görüşmesi mümkün olan şeyler değil. Bu bu çeşitten şirketlere yatırım yapabilecek tahlilleri ferdi yatırımcıların kendi başına yapabilmesi imkansıza yakın.

Peki bu durumda risk sermayesi yatırımı yapmak kişisel yatırımcıya büsbütün kapanmış mı oluyor?

Kilit bir açığı kapatıyorlar

İşte bu noktada risk sermayesi yatırım iştirakleri ve fonları devreye giriyor. Bu cinsten yatırımları gerçekleştiren yatırım fonlarının yaptıkları yatırım portföylerini çoğunlukla stratejileri gereği incelemek kolay değil. Ancak kelam konusu olan risk sermayesi yatırım iştirakleri olduğunda durum değişiyor ve bu şirketlerin nerelere yatırım yaptıkları hem finansal tablo dipnotlarında hem de web sitelerinde izlemek mümkün.

Gelin Borsa İstanbul’da pay senetleri süreç gören bu risk sermayesi yatırım iştiraklerinin portföylerinde hangi şirketlerin olduğuna biraz derinlemesine bakmaya çalışalım. Lafın başında şunu hatırlatalım: Birçok yatırım holdingi de aslında risk sermayesi yatırımları yapıyor. Ancak birçoklarının odak noktasının risk sermayesi yatırımları olmadığını düşününce burada ana faaliyet alanı bu olan yatırım iştiraklerini değerlendirmeye almak çok daha mantıklı görülüyor.

Gelecek 100 yıla yatırım yapabilmek

Gelecek 100 yılı tesiri altına alabilecek yıkıcı ya da dönüştürücü yeni dallar ortasında sayabileceklerimiz neler diye düşündüğümüzde herhalde birinci aklımıza gelenler, giderek artan yenilenebilir güç teknolojileri, elektrikli araçların yükselişiyle birlikte muhtaçlığın giderek artacağı gücün depolanması teknolojileri, COVID ve teknolojinin birbiri içinde geçmesiyle ortaya çıkan sıhhat teknolojileri (healthtech) bunlar ortasında. Z ve Alfa neslinin giderek tüketim alışkanlıklarını domine ettiği bir dünyaya ilerlerken online alışveriş üzere yatırım beklentilerinin de daha demokratikleşmesini vaat eden yeni varlık sınıfları ve bu varlık sınıflarının süreç gördüğü merkeziyetsiz yatırım platformları, oyun yazılımları ve teşebbüsleri, sürdürülebilir bir besin üzerine çalışan yahut teknolojiyi lojistikle birleştiren, finansal dalı teknolojiyle daha geniş kitlelere yaymaya çalışan fintech şirketleri de sayılabilir.

7 GSYO süreç görüyor

Şimdi gelelim payları Borsa İstanbul’da süreç gören teşebbüs sermayesi yatırım iştiraklerinin portföylerine. Şu anda Borsa İstanbul’da direkt teşebbüs sermayesi yatırım iştiraki olarak süreç gören şirket sayısı 7: Beğenilen Teşebbüs Sermayesi Yatırım İştiraki, Gaye Teşebbüs Sermayesi Yatırım Paydaşlığı, HUB VC Teşebbüs Sermayesi Yatırım Paydaşlığı, İş Teşebbüs Sermayesi Yatırım İştiraki, Pardus Teşebbüs Sermayesi Yatırım İştiraki, Rhea Teşebbüs Sermayesi Yatırım Paydaşlığı, VerusaTürk Teşebbüs Sermayesi Yatırım Paydaşlığı.

Bu şirketlerin yatırım yaptığı şirketlerin faaliyette bulunduğu bölümlere baktığımızda güç, kimya, sıhhat, yazılım, healthtech, lojistik, blockchain teknolojileri ve kripto paralar, sanayi 4.0, oyun, teknoloji, artırılmış gerçeklik üzere dallarda çok sayıda şirketin listede olduğu görülüyor.

Yenilikçi bölümlerdeki yatırımlar

Gözde GSYO’nun süratli tüketim, teknoloji perakendesi, Amaç GSYO’nun fintech, spor, lojistik, blockchain ve kripto para (NFT), HUB VC GSYO’nun hem Türkiye’de hem de küresel bazda AR, yapay zeka, healthtech, finansal hizmetlere, İş GSYO’nun turizm teknolojileri, fine dining üzere alanlara, Pardus GSYO’nun güç ve telekoma, Rhea GSYO’nun geri dönüşüm, güç, sıhhat lojistiği, VerusaTürk GSYO’nun oyun, healthtech, güç üzere yenilikçi bölümlerden şirketlere yatırım yaptıkları dikkat çekiyor.

Burada dikkate paha olan nokta şu: Kişisel yatırımcıların bu tipten şirketlerin hem faaliyetleri hem de finansal durum ile projeksiyonlarını tahlil edebilmesi kolay olmazken, dev teşebbüs sermayesi yatırım iştiraklerinin bunları ayrıntılarıyla inceleyebilme, girişimcilerle birebir görüşerek gelecek projeksiyonlarını dinleyip tahlil edebilme yeteneklerinin olması. Bu çeşitten teşebbüs sermayesi yatırımcılarının paylarında yapılacak yatırımlar ise paket halinde bu yenilikçi dal ve şirketlere risk sermayesi yatırımı yapma imkanı verebiliyor.