Barış ERKAYA
Tüm dünyada pay senetleri paha kaybederken Türkiye’de borsa neden yükseliyor sorusunun 1 numaralı karşılığı konusunda artık herhalde kimsenin başında hiçbir soru işareti kalmadı: Alternatifsizlikten yükseliyor. İkinci yanıtı ise muhtemelen enflasyonist ortamın şişirmiş olduğu bilançoların değerlemelere yansıyor olması. Borsanın bundan sonrasında nereye gidebileceği konusunda çeşitli görüşler hakim. Ama kelam konusu yatırım olduğunda biraz yenilikçi düşünmekte yarar var.
Alternatif yatırım fırsatları
Yatırım yalnızca borsalarda yapılmıyor. Bugün Türkiye’deki dev holdinglerin yeni jenerasyon temsilcileri borsalarda süreç görmeyen yüzlerce şirkette yatırımlar yapıyor. Biz ise bunları ekseriyetle bir teşebbüs yatırımı haberi olarak görüyoruz. Aklımızda kalanlar ise unicorn (milyar dolar değerleme) düzeyine çıkanlar oluyor. Getir, Dream Games, Peak Games, Insider üzere Türkiye’den örnekler hepimizin hafızalarında. Ekseriyetle bu tıp teşebbüslere yatırım yapmak için çok büyük sermayelere gereksinim olduğu üzere yanlış izlenimler ise bu cins teşebbüslerden büyük paralar kazananların da yeniden büyük sermaye sahipleri olmasına sebep oluyor. Halbuki artık kazın ayağı pek de o denli değil.
Hem şirketler hem de fonlar var
Türkiye’de kimileri borsaya açık teşebbüs sermayesi şirketleri, öbür kimileri yatırım fonları olmak üzere bir çok teşebbüs sermayesi yatırımları yapan şirket ve fon mevcut. Bu fonlar, gelecek potansiyeli yüksek olan startup’ları tespit edip erken basamak yatırımlarla ucuz maliyetten pay sahiplikleri oluşturuyor. Bu fonları sermaye olarak kullanan teşebbüsler ise teşebbüslerini bir sonraki faza taşıyarak geleceğin unicornları olmak için çabalıyor. Kişisel yatırımcıların elinde bu şirketlere yahut fonlara yatırım yaparak aslında startup’lara da yatırım yapma imkanı var. Borsa İstanbul’da süreç gören 7 teşebbüs sermayesi şirketi var. Bunların portföylerinde bulunan şirketleri internet sitelerinden incelemek mümkün. Bunun dışında ayrıyeten tekrar 200’e yakın teşebbüs sermayesi yatırım fonu da süreç görüyor.
KİTLE FONLAMASI YATIRIMLARINA DİKKAT!
Kitle fonlaması Türkiye’de süratle büyüyen de bir alan. Ve tahminen de çoktan belirli bir büyüklüğe ulaşmış şirketlere esasen kıymetlenmiş payları üzerinden yatırım yapmaktansa şimdi keşfedilmemiş ve geleceğin teknolojilerini üretmek için çalışan yüzlerce teşebbüse başlangıç kademesinde bir risk sermayesi yatırımı yapmak, şayet yatırım yapmadan evvel projenin geleceği konusunda kendi araştırmanızı yaptınız ve ikna olduysanız ileride çok büyük bir değerlemede exit yaparak hayalinizin ötesinde bir getiri de sağlamanız mümkün. Bu açıdan örneğin Türkiye’de fintekler, blockchain teknolojileri, web 3 projeleri, oyun projeleri, sıhhat projeleri, besin teknolojileri üzerine çalışan bir sürü teşebbüsün fon aradığı biliniyor. Buradan sonrası ise artık bir vizyon işi. Yatırım portföyünün bir kısmını hisseye dayalı kitle fonlamaları üzerinden risk sermayesine ayırıp, öteki yatırımlarınızın yanında bir çeşitlendirme olarak alternatif yaratmak önemli bir seçenek olabilir.