Evrim KÜÇÜK
Uluslararası piyasalarda ‘yüksek faiz’ acısı derinleşiyor. Fed’in agresif faiz artırımlarının yol açtığı güçlü dolar, yüksek tahvil faizi furyası yılın ikinci yarısında borsalara ve emtia piyasalarına satış getirdi. Fed’in yarın sona erecek toplantısında beklenti 75 baz puanlık bir artışla siyaset faizinin yüzde 4.00 düzeyine çıkması istikametinde. Yatırımcının başında ise şu soru var; “Peki Fed ne vakit havlu atacak?” Uzmanlara nazaran karşılık petrol ve emtia fiyatları biraz daha gevşediği vakit.
Fed, bu yılın başlarında enflasyondan “geçici” olarak değerlendirmeyi bir kenara bıraktı ve fiyatları denetim etme konusunda harekete geçerek faiz oranlarını mart ayından bu yana 300 baz puan artırdı. S&P 500 borsa endeksi mart sonundan bu yana kıymetinin yaklaşık yüzde 20’sini kaybetti. Emtiaya bakıldığında kimi metaller yılın doruğuna nazaran yüzde 30’a yakın kayıp verdi. Petrol fiyatları mart ayında 125 doları aşmışken, 95 dolar bandına çekildi. Lakin fiyatların hala yılbaşına nazaran yüksek olması, enflasyon kelam konusu olduğundan iktisadını bile riske atmaktan geri durmayan Fed’in frene basmasını engelliyor. Emtia fiyatlarını izleyen S&P GSCI Endeksi yılbaşından su yana yüzde 25’ten fazla üstte iken, Brent petrolünün fiyatı sene başına nazaran yüzde 22 yüksek.
Petrol düşerse Fed çark eder Merkez bankasının enflasyona karşı zafer ilan etmesine ve ayağını gazdan çekmesi için petrol ve emtia fiyatlarında gerileme olması gerektiği belirtiliyor. Küresel Pro Traders CEO’su David Brady, kısa müddet evvel yaptığı açıklamada, bunun çok da uzak bir ihtimal olmadığını söyledi. Emtia fiyatlarında son vakitlerde yaşanan yavaşlamanın, örneğin kereste, tahıl ve ana metaller ve pamuk üzere eserlerde yaşanan gerilemenin maliyetleri aşağı çekerek tüketici fiyatlarına yansıması bekleniyor.
Uzmanlar ayrıyeten yatırımcıların bilhassa petrol fiyatlarını yakından gözlemlemesi gerektiğini söylüyor. Gerçekleşebilecek daha düşük ham petrol fiyatları uzmanlara nazaran Fed’in para siyaseti istikametini değiştirebilir.
Emtianın gelecek yıl güçlü olması beklenmiyor
Genel manada emtialar, lakin bilhassa ham petrol en önde gelen enflasyon göstergelerinden biri olarak biliniyor. Ham petrolde yaşanacak bir düşüş Fed’in sıkılaştırma siyasetini yavaşlatacak bir öge olarak gösteriliyor. 2018 ve 2020 yıllarında Fed’in şahin para siyasetinden çark etmesinin sebebi ham petrol fiyatlarında görülen keskin düşüşler olmuştu. Önümüzdeki yılın emtia fiyat beklentilerine bakıldığında genel görünüm çok da âlâ gözükmüyor. Global sakinlik eğilimi ve düşen para arzı emtia fiyatların baskılayabilir. Uzmanlara nazaran bu durum ABD Merkez Bankası’nın siyasetini zıt tarafta değiştirebilmek ismine bir yer yaratabilir.
