Ali Ekber YILDIRIM
Çiftçinin dört gözle beklediği 2022 yılı tarım destekleri açıklandı.
2022 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin Karar” Resmi Gazete’nin bugünkü (20 Ekim 2022) sayısında yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile açıklanan 2022 üretim yılına ait tarım desteklerinin çiftçilere ödemesi 2023 yılı bütçesinden yapılacak.
Kararnameye göre fark ödemesi yapılan 18 üründen sadece yaş çay destekleme primi kiloda 13 kuruştan 30 kuruşa yükseltildi. Diğer ürünler için herhangi bir artış yapılmadı.
Mazot ve gübre desteği arttı
Alan bazlı destekler kapsamında “2022 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin Karar” a göre, 2022 ürünü buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale için dekar başına 75 lira mazot desteği, 46 lira gübre desteği ödenecek. Bu ürünler için gübre ve mazot desteği toplamda dekar başına 121 lira olarak ödenecek.
En yüksek artış pamuk ve çeltikte
Pamuk ve çeltik üretenlere dekara 250 lira mazot ve 21 lira gübre desteği olmak üzere toplamda 271 lira, nohut, kuru fasulye ve mercimek üretiminde dekar başına 75 lira mazot ve 21 lira gübre desteği olmak üzere 96 lira, patates ve soya üreticilerine dekara 125 lira mazot ve 21 lira gübre olmak üzere 146 lira, yağlık ayçiçeğinde dekara 88 lira mazot ve 21 lira gübre dsteği olmak üzere toplam 109 lira destek ödemesi yapılacak.
Dane mısır ve fındık ve diğer ürünlerde mazot desteği dekara 62 lira, gübre desteği 21 lira olmak üzere 83 lira, kanolada dekara 88 lira mazot ve 21 lira gübre desteği olmak üzere toplam 109 lira, aspir için dekara 76 lira mazot ve 21 lira gübre olmak üzere 97 lira destek ödenecek.
Kuru soğan, yaş çay ve zeytinde dekara 63 lira mazot ve 21 lira gübre olmak üzere 84 lira, yem bitkilerinde dekara 94 lira mazot ve 21 liralık gübre desteği ile 115 lira destek ödemesi yapılacak. Nadasa bırakılan tarım arazileri için 38 lira mazot desteği verilecek.
Organik gübre desteği artmadı
İlk kez 2019 yılında ödenmeye başlanan katı organik-organomineral gübre desteği kapsamında organik gübre kullanan çiftçilere 2022 üretim yılı için dekara 20 lira destek ödenecek.
Toprak analiz desteği
Toprak Analiz Desteği, asgari 50 dekar ve üzeri tarım arazilerinde, ilave her 50 dekara kadar bir analiz için Tarım ve Orman Bakanlığı (Bakanlık)’nca yetkilendirilmiş Toprak Analiz Laboratuvarlarına analiz başına geçen yıl 40 lira olan destek 50 liraya çıkarıldı.
Organik tarımda destek artışı yok
Organik tarım yapan çiftçilere desteklemeler ürün sertifikasına göre ödeniyor. Üç kategoride ödenen organik tarım desteğinde herhangi bir artış yapılmadı. 1.kategoride bireysel ürün sertifikası ile üretim yapanlara geçen yıl olduğu gibi dekara 100 lira,aynı kategoride üretici grubu ürün sertifikası ile üretim yapanlara 50 lira ödenecek. İkinci kategoride bireysel ürün sertifikası ile üretim yapanlara 40, grup sertifikası ile üretim yapanlara 20 lira üçüncü kategoride ise dekara 10 lira destek ödenecek.
İyi tarım desteğinde artış yapılmadı
İyi tarım destekleri bireysel veya grup sertifıkasyonu seçeneğine göre düzenlenmiş iyi tarım uygulamaları sertifikasına sahip çiftçilere destek ödemesi yapılıyor. Desteklerde 2020 yılına göre herhangi bir artış yapılmadı. Geçen yıl olduğu gibi iyi tarım uygulamalarında dekar başına 150 lira ile 10 lira arasında değişen oranlarda destek ödemesi yapılacak.
Fark ödemesinde 18 üründen sadece yaş çay desteği arttı
2022 üretim yılında prim desteği olarak adlandırılan fark ödemesinde 18 üründen sadece yaş çay desteği 17 kuruş artırılarak 13 kuruştan 30 kuruşa çıkarıldı. Diğer ürünlerin hiçbirinde destek artışı yapılmadı. 2020 ve 2021 üretim yılında olduğu gibi 2022 yılında da , yağlık ayçiçeği, kuru fasulye, nohut, mercimekte kilo başına 50 kuruş destek verilecek. Kütlü pamukta kilo başına 110 kuruş, soyada 60, kanolada 80, aspirde 55, dane mısırda 3, buğday, arpa, çavdar, tritikale ve çeltikte 10 kuruş, zeytinyağında 80 ve dane zeytinde 15 kuruş destekleme primi ödemesi yapılacak.
Fındıkta dekar başına 170 lira destek devam ediyor
Fındık Alanlarının Tespitine Dair Karar ile belirlenen ve ruhsat verilen alanlarda, 2022 üretim yılında Çiftçi Kayıt Sistemi ve Fındık Kayıt Sistemine kayıtlı çiftçilere dekar başına 170 lira alan bazlı destek ödemesi yapılacak.
Hayvancılık destekleri
Buzağı/malak/manda desteği kapsamında, programlı aşıları tamamlanmış, 4 ay ve üzeri yaşta, ilkine buzağılama yaşı en fazla 960 gün veya iki buzağılama arası en fazla 600 gün olan ineklerin doğan buzağılarına buzağı başına destek 500 lira destek ödenecek. Etçi veya kombine ırk boğaların sperması ile suni tohumlamasından veya bu ırkların bakanlıkça izinli boğaları ile tabii tohumlamasından doğan buzağılara buzağı başına 600 lira destek verilecek.
– Ağrı, Ardahan, Artvin, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Muş, Ordu, Rize, Sivas, Şırnak, Trabzon, Tunceli, Van illerinde doğan buzağılara ilave 200 TL/baş ödenecek.
– Soy kütüğüne kayıtlı buzağıların ilave desteklemesi, Bakanlıkça belirlenecek birim fiyat ve şartlar doğrultusunda yapılacak.
– Suni tohumlamadan doğan buzağılara ilave 200 TL/baş ödenecek.
– Döl Kontrolü Protokolü kapsamındaki boğalardan, suni tohumlama sonucu doğan buzağılara ilave 100 TL/baş ödenecek.
– Buzağı desteklemesi şartlarını karşılayanlar için; buzağı başına ödeme birim miktarlarının 1-20 başa kadar tamamı, 21-100 başa kadar %75’i, 101-500 baş için %50’si ödenecek
Manda malak desteği
Dişi mandalara 500 TL/baş, soy kütüğüne kayıtlı dişi mandalara ilave 300 TL/baş programlı aşıları tamamlanmak kaydıyla 4 ay ve üzeri malaklara 500 TL/baş, soy kütüğüne kayıtlı malaklara ilave 300 TI/baş, suni tohumlamadan doğan malaklara ayrıca ilave 500 TL/baş destek ödenecek.
Islah amalı süt içerik analiz desteği
Islah amaçlı süt içerik analizi yapılan ve Bakanlıkça belirlenen süt kalite kriterlerini sağlayan, suni tohumlamadan doğan saf sütçü veya kombine ırk her bir inek icin 100 TL/baş destek ödenecek.
Düve alım desteği
En az 1 baş, en fazla 50 baş düve (manda dahil) alımına,Bakanlıkça belirlenecek düve bedelinin %40’ı yurt icinde doğmuş ve düve merkezlerinden temin edilen düvelere ise %50′ si kadar destek ödemesi yapılacak.
Hastalıktan ari işletme desteği
Sağlık sertifikasına sahip olan işletmelerde bulunan, damizlik boğalar dışındaki altı ay yaşın üzerindeki erkek hayvanlar hariç, tüm sığırlar için yetiştiricilere hayvan başına 600 lira ödeme yapılacak.. Ari sığır başına ödeme birim miktarlar 500 başa kadar tam, 501 baş ve üzeri icin % 50’sine karşılık gelen tutar ödenecek. Ayrıca Onaylı Süt Çiftliği Sertifikasına sahip olan işletmelerdeki ari isletme destegi alan tüm sığırlar için, ilave olarak hayvan başına 100 TL ödeme yapılacak.
Besilik erkek sığır desteği 500 lira
Bakanlık Hayvan Bilgi Sistemine kayılı, yurt içinde doğmuş ve besi süresini tamamlamış erkek sığırların (manda dahil), mevzuatina uygun kesimhanelerde kestiren yetiştiricilere, Bakanlıkça irk ve tür bazında belirlenecek karkas ağırlığı kriterini sağlayan 1-200 baş için (200 baş dahil), Bakanlıkça belirlenen dönemlerde hayvan başına 500 Lira ödeme yapılacak.
Yem bitkileri desteklerinde artış yapılmadı
Yayınlanan kararnameye göre, yem bitkileri desteğinde 2020 ve 2021 yılına göre hiç bir artış yapılmadı. 2021’de olduğu gibi 2022’de de korunga(kuru/sulu) için dekara 90 lira, tek yıllık yem bitkilerinde(sulu/kuru) dekara 60, silajlık ekilişlerde(sulu) 100, yapay çayır mera için dekara 150, çok yıllık yem bitkilerinde(sulu) 90 lira ve uru ekilişlerde ise 40 lira destek ödemesi yapılacak.
Çoban desteği 12 bin lira
Küçükbaş hayvancılık desteklemeleri kapsamında çoban istihdam desteği, 100 baş ve üzeri anaç koyun keçi varlığına sahip işletmelere veya çobanlara yıllık 12 bin lira ödenecek.
Koyun ve keçi desteği 50 lira
Damızlık koyun keçi yetiştiricileri birliklerine üye yetiştiricilerin, bakanlık kayıt sistemine kayıtlı anaç koyunlarına ve keçilerine hayvan başına 50 lira, anaç keçi başına 50 lira destek verilecek.